Meng je zout en zoet water, dan kun je energie winnen door omgekeerde elektrodialyse. De temperatuur van het water daalt. De warmte die vrijkomt, vang je op. Blauwe energie is geboren. Nederland is natuurlijk een prima plek voor deze vorm van energiewinning. Overal waar zout en zoet water samenkomen, kun je ermee aan de slag. Afsluitdijk, Zeeland; opties genoeg. De techniek moet nog verder ontwikkeld worden, want de opgewekte vermogens zijn nu nog klein.
Ontploft van woede. Dat moet ongeveer de reactie zijn geweest van de Russen toen ze de uitgelekte plannen van de Europese Commissie over de Europese energiemarkt onder ogen kregen. In één klap zet de E.C. buitenlandse partijen buitenspel als het gaat om overnames van Europese energiebedrijven.
Het idee is eenvoudig. Europese energiebedrijven moeten splitsen in een handelstak en een netwerktak. Spelers van buiten de EU die ook mee willen spelen, moeten ook splitsen als ze mee willen doen op deze markt. Geen Rus die overweegt om de Russische energiegigant Gazprom te splitsen natuurlijk. En dat zou moeten, wil dat bedrijf instappen op de Europese markt.
En dat is niet alles. De Commissie bombardeert tegelijkertijd de hele sector tot 'strategische industrie', waardoor overheden veel meer grip krijgen op de partijen in de markt. Dit alles onder het mom van energiezekerheid, want we zijn in Europa met z'n allen wel sterk afhankelijk van de toevoer van Russische olie en gas. Mocht een kwaaie Rus die kraan dichtdraaien, dan valt Europa stil.
Ideaal voor gadgets: een batterij van papier. En uit het formaat van een flinke postzegel kun je al dik 2 Volt krijgen. Dat lijkt niet veel, maar voor veel gadgets is het voldoende. Een ledje kan er al op branden.
De wetenschappers van Amerika's oudste technische universiteit, het Rensselaer Polytechnic Institute , verwachten veel van deze vinding. Als voeding van pacemakers, omdat het niet schadelijk is voor het menselijk lichaam. Bovendien zijn deze batterijen makkelijk aan elkaar te koppelen, zodat er op termijn ook een auto mee kan worden aangedreven. Zover is de technologie nog niet, maar ze maken de juiste vorderingen.
Overigens is deze batterij niet van zomaar papier. Het lijkt er alleen op. Toch zijn er overeenkomsten. Ze bestaan voornamelijk uit cellulose (meer dan 90%) met daarin nanobuisjes van koolstof.
Hoeveel computerchips kan een fabriek maken als er geen stroom is? Bij de Samsung-fabriek in Zuid-Korea weten ze dat nu. Het antwoord is nul, want de hele productie van flashgeheugen- en dram-chips is vandaag stil komen te liggen door een flinke stroomstoring.
De kosten van de storing worden ingeschat op bijna 40 miljoen euro! Bovendien is er een kans dat hierdoor de levering van geheugenchips aan Apple voor de Ipod en de Iphone in de problemen komt. Dat levert verderop in de keten nog veel meer problemen op.
Een middagje vliegeren met de dood bekopen? Via een advertentiecampagne probeert Essent Netwerk je bewust te maken van de risico's. Via kranten waarschuwen ze vliegeraars, zeilers en vissers om met hun spullen ver uit de buurt van hoogspanningsleidingen en masten te blijven.
Op zo'n kabel zit zomaar 380.000 Volt. Je hoeft de leiding niet eens aan te raken om geëlektrocuteerd te worden. In de buurt komen met je vlieger, hengel of mast kan al voldoende zijn om fataal af te lopen.
Natuurlijk is het Essent niet alleen te doen om je in leven te houden. Als het ergens mis gaat in het net, heeft dat ook grote gevolgen voor de stroomvoorziening. Komt je vlieger tegen zo'n mast, dan gaat niet alleen bij jou het licht uit.
Is bio-ethanol dan de oplossing voor de slurpende Amerikaanse auto's? De Amerikanen hebben daartoe een pact gesloten met Brazilië. De inzet is een nieuwe generatie biobrandstoffen waarvan veel wordt verwacht: uit cellulose gewonnen ethanol.
Bij dit proces kan het complete gewas, inclusief het onkruid dat bij de groei ontstaat, worden gebruikt als brandstof. Technologisch zijn er nog horden te nemen. Brazilië, ruim voorzien van grond om het gewas te verbouwen, verzekert zich alvast van een prima afzetmarkt in de Verenigde Staten.
Addertje onder het gras? Het land dat wordt gebruikt voor de productie van brandstoffen, is niet meer beschikbaar voor de productie van voedsel. De spanning tussen food, non-food en feed neemt toe. Duurzaam is nu eenmaal niet de oplossing voor alle problemen.
Een flinke buffer energie, net voor de kust. Op basis van een meer dan twintig jaar oud idee, bekend als plan Lievense, krijgt dit plan van adviesbureau KEMA ineens veel bijval. Het lijkt ook alleen maar voordelen te bieden. Een flinke injectie voor de werkgelegenheid; een betere benutting van de huidige energiecentrales; een buffer om pieken in de wind- en zonne-energie op te vangen. En het zou nog een mooie bescherming van de kust zijn ook. Wat wil een mens nog meer?
Het idee is eenvoudig uit te leggen. Maak een enorm diep bassin op zee en pomp daar, in daluren, het water uit met overtollige of goedkope energie. Tijdens piektijden laat je het bassin weer volstromen, waardoor het water via turbines electriciteit opwekt, dat via een dikke kabel naar het vaste land wordt vervoerd. In de Ardennen wordt een vergelijkbaar systeem al toegepast, met uitstekende rendementen.
Conventionele centrales worden nu nog afgeschakeld in periodes dat er weinig vraag is naar electriciteit. Dat is een zeer onrendabel proces. Door ook in daluren die centrales op normaal niveau door te laten draaien, en een nuttige toepassing te hebben voor die energie, wordt het hele proces efficiënter. Waardoor er minder nieuwe centrales gebouwd hoeven te worden voor hetzelfde niveau van prestatie.
Bovendien een uitstekende toeristische attractie èn het zet Nederland weer opnieuw de kaart als waterridders.
Apparaten draadloos van energie voorzien. Ik geloof er heilig in. Gelukkig sta ik daar niet alleen in. Ook op het Massachusetts Institute of Technology dromen ze ervan. Zij noemen het Witricity.
Daar hebben ze onlangs een doorbraak bereikt. Toegegeven, het is nog in laboratorium opstelling. Maar toch is het ze gelukt om een gloeilamp van 60 Watt draadloos van stroom te voorzien. Ze maken daarbij gebruik van gerichte elektromagnetische golven, waarbij ze zowel de lader als het apparaat op precies dezelfde frequentie laten resoneren. Dit maakt een redelijk efficiënte manier van energie-overdracht mogelijk. Momenteel halen ze circa 45%. Dus er valt nog aardig wat aan te verbeteren. Pluspunt: proefpersonen konden zonder problemen door de straal lopen, die daardoor niet werd onderbroken. Ze zijn op de goede weg. Hun volgende stap is het draadloos laden van een laptop.
Nederland, Duitsland, Frankrijk, België en Luxemburg hebben deze week in Luxemburg een belangrijke volgende stap gezet op weg naar één Noordwest-Europese energiemarkt.
Binnen anderhalf jaar moet een plan zijn uitgewerkt waardoor leveranciers en kopers zonder problemen internationaal kunnen handelen in stroom. De ministers, netwerkbeheerders, stroombeurzen en organisaties van energiemaatschappijen tekenden een intentieverklaring om knelpunten in de internationale netwerken weg te nemen. Zo kan de energievoorziening beter worden gecoördineerd. Natuurlijk is dat niet voor de lol. Het moet leiden tot lagere prijzen en -minstens zo belangrijk - een flinke toename van de energievoorzieningszekerheid.
Energie Forum
Ministers van de vijf landen richtten in 2005 het zogeheten Pentalateraal Energie Forum op om nauwer samen te werken op het gebied van energie. Dit Forum bewaakt de voortgang van de uitvoering van de intentieverklaring.
Treinreizigers die vanochtend tevergeefs op een trein wachten in de regio Rotterdam, herinneren zich vast nog de slogan 'Waar zouden we zijn zonder de trein?'
Door een stroomstoring rijden er tussen Rotterdam Centraal en Rotterdam Blaak, Rotterdam Noord en Schiedam Centrum geen treinen. Dat heeft ProRail bekendgemaakt. En niet alleen het lokale verkeer lijdt eronder. De spoorbeheerder adviseert reizigers tussen Roosendaal en Utrecht en tussen Roosendaal en Amsterdam om te reizen via Den Bosch. Passagiers tussen Den Haag en Eindhoven en Den Haag en Tilburg/Breda kunnen reizen via Utrecht.Toch maar eens over energiezekerheid gaan nadenken?
De Nederlandse energiemaatschappijen Essent en Nuon èn het Duitse EON Wasserkraft willen in Limburg een ondergrondse energieopslag aanleggen. De bedrijven hebben dat in een brief aan de ministers van VROM en Economische Zaken laten weten. Van Royal Haskoning komen de knappe koppen die de plannen hebben uitgewerkt.
De energiereuzen zijn van plan om in het zuiden van Limburg een bovengronds meer te verbinden met een ondergronds bassin. Met een pompaccumulatiecentrale (Opac) wordt, aangedreven door windenergie, water uit grote diepte omhoog gepompt. De wind die dit mogelijk maakt, wordt natuurlijk gratis toegeleverd. Zodra het weer windstil is, laten ze dat water weer van het meer naar beneden stromen, langs een generator. Zo wekt het elektriciteit op. En behoorlijk wat werk, dat zeer welkom is in dit deel van Nederland.
Schommelingen
Dit systeem moet de klappen opvangen die het elektriciteitsnet krijgt van windturbines, die afhankelijk van de wind ineens veel of weinig energie leveren. Of helemaal niets, zodra de wind wegvalt. Voor de energiezekerheid is dat laatste een beroerde situatie. Vandaar dat er op dit moment volop gespeurd wordt naar manieren van tijdelijke opslag van energie.
Volgens de plannen kan dit systeem 1400 megawatt stroom opwekken, voldoende voor 1,5 miljoen huishoudens. De hele installatie kost ongeveer 1,6 miljard euro. Door deze slimme aanpak sparen de betrokken bedrijven gelukkig wel een extra elektriciteitscentrale uit die anders nodig was om ook op windstille dagen de energiezekerheid te garanderen.
Nog deze zomer beginnen het Nederlandse TenneT en het Britse National Grid met de aanleg van een 260 kilometer lange elektriciteitsverbinding in de Noordzee, tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk.
De verbinding krijgt de naam BritNed mee en heeft een capaciteit van 1.000 MW. De oplevering, gepland in 2010, verhoogt de energiezekerheid in beide landen. Bovendien maakt het de handel in energie tussen beide landen gemakkelijker.
Als de stroom uitvalt in restaurant, café of hotel, heeft dat vrijwel direct gevolgen voor de omzet. Dat is voor Koninklijke Horeca Nederland reden genoeg om eindelijk eens in kaart te brengen hoe groot die schade werkelijk is. Nog een paar stappen te gaan op weg naar energiezekerheid, dat uiteindelijk geld waard blijkt voor horeca-ondernemers.
Ben je horeca-ondernemer? Help mee en laat weten hoe jij de schade inschat bij stroomuitval.
Afgelopen donderdag kwamen ze voor het eerst in Brussel bijeen: het Europese Netwerk van Energiecorrespondenten, in het Engels afgekort tot NESCO. Dit is een bijeenkomst van ongeveer 350 Europese ambtenaren die zich druk maken over energiezekerheid.
De bedoeling is om via een besloten internetcircuit al deze mensen informatie te laten aandragen over technische en geopolitieke aspecten van de energievoorziening van de Europese Unie.
Europa hoopt hiermee tijdiger problemen met de energievoorziening te signaleren, zodat ze effectiever kan ingrijpen. Dat werkt natuurlijk alleen als alle landen gezamenlijk de rug recht houden in tijden van crisis. Of deze 350 man dáár verandering in kunnen brengen, is onzeker.
Op 14 mei a.s. wordt het Ministeriële Governing Board van het International Energy Agency (IEA) in Parijs gehouden. Namens Nederland zal minister Minister Maria van der Hoeven van Economische Zaken deelnemen. Naast Nederland zijn nog 25 andere landen vertegenwoordigd.
Het IEA is dé organisatie van geïndustrialiseerde energieconsumerende landen. De Ministeriële Governing Board, die eens per twee jaar bijeenkomt, is de belangrijkste politieke bijeenkomst van energieverbruikende landen. Hier wordt de actuele situatie ten aanzien van de energievoorziening tussen ministers besproken en krijgt het IEA aanwijzingen ten aanzien van de te voeren strategie.
Tijdens de bijeenkomst op 14 en 15 mei staat de veilige energievoorziening centraal. Daarbij gaat het om leveringszekerheid op korte termijn in relatie tot geopolitieke risico’s in het Midden-Oosten en Latijns Amerika. Dit zowel voor olie als gas. Ook de verbetering van de energieleveringszekerheid op de lange termijn wordt besproken. Met thema's als: wat te doen aan energiebesparing en diversificatie van energiebronnen? Speciale gast is de Russische minister van Industrie en Energie, Viktor Khristenko.
Ga bij mooi weer een dagje naar het strand en besef hoeveel energie er zit in de golfslag van de zee. Stel je dan eens voor hoe dat is bij ruw weer. Als we die energie nu eens te pakken kregen?
Op verschillende plaatsen ter wereld wordt hieraan gewerkt. Er zijn plannen om een 20 Megawatt centrale te bouwen voor de kust van Zuid-Afrika, die stroom gaat opwekken door golfslag. Ook dichter bij huis wordt hiermee geëxperimenteerd. In Wales is al in kaart gebracht wat de milieueffecten zijn van zo'n centrale. En voor de kust van Cornwall, in het Britse zuidwesten, gaan ze een 15 kilometer lange hoogspanningsleiding in zee leggen, naar een punt waar innovatieve bedrijven hun golfkracht-centrales en getijden-generators kunnen bouwen.
Tijdelijke opslag
Flinke investeringen in installaties, maar de brandstof voor die centrales is gratis, behoorlijk duurzaam en redelijk voorspelbaar in capaciteit. Op papier zien de plannen er prima uit. Nu moet de praktijk duidelijk maken of het ook echt een zinvolle bijdrage is in de energievoorziening.
Volgens de plannen gaan dergelijke centrales flinke pieken en dalen laten zien in de productie. Dat heeft invloed op de betrouwbare energievoorziening. De oplossing? Tijdelijke opslag van de opgewekte energie. De Engelse stem hiervoor is Energy Storing, dat voor Nederlanders een komische dubbele bodem heeft. Hoe slaan we die energie tijdelijk op? Daarover verschillen de visies. Het kan in gigantische batterijen, door het om te zetten in waterstof of door water naar hoger gelegen reservoirs te pompen. Zodat het weer stroom oplevert zodra de sluizen open gaan.
De Duitse energieproducent RWE kan geen elektriciteitscentrale in de Eemshaven gaan bouwen omdat de hoogspanningskabel in het industrieterrein vol zit. Dat meldt havenschap Groningen Seaports zojuist.
Hiermee loopt de haven een enorme investering en werkgelegenheid mis. Volgens staatsstroombedrijf TenneT is er de komende tien jaar geen capaciteit voorhanden om nieuwe energiecentrales in het Eemshavengebied aan te leggen. De oorzaak van de overvolle hoogspanningskabels is de komst van een kolencentrale van NUON, die alle beschikbare capaciteit van het noordelijke netwerk opslokt.
Gevolg hiervan? Ook bouwers van windmolens en biomassa-centrales kunnen hun plannen voor het noorden voorlopig in de ijskast zetten.
Om de stijgende vraag naar energie bij te kunnen benen, zijn energiebedrijven nogal wat van plan. De komende jaren willen ze flink wat centrales bijbouwen. Geen kernenergiecentrales, want daar is de Nederlandse regering nog even geen voorstander van. Dus worden het kolengestookte. En juist die elektriciteitscentrales behoren tot de grootste uitstoters van CO2.
Als alle plannen worden uitgevoerd, neemt het aantal grote centrales in Nederland met een kwart toe. Zeker vier nieuwe centrales zullen op kolen gaan draaien, wat extra veel CO2 oplevert, vergeleken met gas. „Eén kolencentrale stoot net zo veel CO2 uit als twee miljoen auto’s. Als je twee kolencentrales neerzet is je hele klimaatbeleid weg”, zegt Wit van de Stichting Natuur en Milieu.
De energiebedrijven denken dit probleem met nieuwe technologie te omzeilen. De bedoeling is om de CO2 ondergronds op te slaan. Deze technologie wordt ook gebruikt bij de nieuw te bouwen kolencentrale van Nuon in de Eemshaven. Critici stellen dat die technologie zich nog niet bewezen heeft. Volgens adviesbureau McKinsey is de methode ook relatief duur.
Het college van burgemeester en wethouders van Arnhem wil het 100 hectare grote gebied van Kleefse Waard en Koningspleij-noord ontwikkelen tot een hoogwaardig terrein voor innovatieve bedrijven op het gebied van energie- en milieutechnologie en industriële productie. Het bedrijvenpark krijgt een nieuwe naam: Koningspleijn.
In Arnhem staan ook al de kantoren van energiereuzen Essent en Nuon. Bovendien is energieconsultant Kema in deze Gelderse stad gevestigd. Verder valt Arnhem op door het gebruik van trolleybussen, die via bovenleidingen van energie worden voorzien. Arnhem lijkt hard op weg zich te profileren als energiestad.
Veertig procent van de inwoners van Haaksbergen is voorbereid op een verstoring van de stroomtoevoer. Het merendeel van hen (75 procent) heeft voldoende kaarsen of zaklampen ingeslagen. Een op de zes voorzorgsnemers is de afgelopen jaren zelfs overgegaan tot de aanschaf van een noodaggregaat in huis. Deze voorzieningen kwamen uitstekend van pas toen op 29 maart 2007 de stroom een paar uur uitviel na een breuk van een hoogspanningskabel.
Al deze voorzorgsmaatregelen zijn volgens de gemeente het gevolg van de les van de grote storing in november 2005, toen door de sneeuwval de hoogspanningskabels waren geknapt. Enkele duizenden huishoudens en bedrijven zaten toen bijna een halve week zonder stroom. "Kaarsen kosten niet veel geld en zijn altijd goed om in huis te hebben", aldus een gemeentewoordvoerder.
Onder begeleiding van Nyenrode professor Henry Robben hebben we vorige week gewerkt met het Business Roadmapping model. Als case namen we draadloze stroom.
Het lijkt ons ideaal om nooit meer de lader van je gsm te zoeken, omdat het ding vanzelf oplaadt. Voor dergelijke lage vermogens is de techniek al min of meer beschikbaar. Het Amerikaanse bedrijf Powercast heeft recent een lader ontwikkeld waarbij je geen snoer meer hebt tussen stopcontact en je telefoon. Radiogolven worden omgezet in electriciteit. Philips heeft met die techniek al een led-lamp ontwikkeld.
Echt interessant wordt het als je apparaten tot 1000 Watt kunt laten werken op draadloze stroom. Dan zet je de meeste apparaten thuis gewoon ergens neer, zonder dat je je druk hoeft te maken over verlengsnoeren. Voor onze Roadmap, de gedroomde situatie in de nabije toekomst en de weg erheen, gebruikten we o.a. de analogie met draadloos internet. Een paar jaar geleden kon je daar op een slakkengangetje informatie over versturen. Nu is draadloos breedband niet meer weg te denken. De energie voor 1000 Watt draadloos verschepen lijkt nu nog zelfmoord. Dat leek een retourtripje naar de maan ook toen John F. Kennedy zich dat voorstelde.
Samen met het Genootschap van de Stichting Marketing en Techniek zijn we hard op weg om Nederlandse bedrijven als wereldspelers op de kaart te zetten in slimme energieconcepten voor de toekomst.
Stel je eens even voor wat er gebeurt als de stroomvoorziening uitvalt. Niet voor een paar minuten of een hele dag, maar wekenlang. Kun je dan nog je werk doen? De accu van je laptop houdt er echt een keer mee op. En denk je dat de melk goed blijft in de supermarkt? Ik vermoed van niet. De westerse economieën komen met een dreun tot stilstand.
Daarom is het meer dan de hoogste tijd dat de Europese Commissie deze week het initiatief lanceert om tot een sterk Europees energiebeleid te komen. We zijn eenvoudigweg veel te afhankelijk van onze energie, terwijl we er veel te weinig grip op hebben. Denk nog maar even terug aan die toestanden in Wit-Rusland. Europa stond erbij en keek erna. Terwijl Europa een sterk machtsblok kan zijn.
Security of Supply
De Europese energiesector moet voor 2009 door de liberalisering van de gas- en elektriciteitsmarkten een betere concurrentiepositie veroveren. Voorgesteld wordt om energieproductie en –distributie duidelijker te scheiden. "Uit een recent onderzoek naar de concurrentie is gebleken dat de status quo niet houdbaar is," zei Barroso.
Mooi aan het nieuwe initiatief is het voorstel van de Commissie om tot een gezamenlijk ''security of supply''-beleid te komen. In het Nederlands heet dat de energieleveringszekerheid. Het plan ziet er goed uit. Nu moet blijken of alle landen beseffen hoe hard het nodig is om samen achter dit beleid te staan.
Nederlandse bedrijven hebben in 2006 maar liefst 2,5 miljard euro uitgegeven aan energiebesparing en duurzame energie. Prettig bijkomstig voordeel is dat hierdoor ook -nu nog vaak onbewust- iets gedaan wordt aan de energiezekerheid.
Dat blijkt uit onderzoek van het agentschap SenterNovem. Vooral het midden- en kleinbedrijf investeert steeds meer in energiebesparing en verduurzaming. Dat segment is goed voor 78 procent van de totale investeringen, tegen 50 procent een jaar eerder.
De rekensom is heel eenvoudig. Elke kilowatt die we besparen, hoeft niet te worden opgewekt. En minder opwekking en transport zorgt op zich weer voor lagere pieken in het energieverbruik en dus meer energiezekerheid.
Daarom is het belangrijk dat we voortdurend kijken naar energie-efficiency. De grootste winst wordt natuurlijk gehaald bij de grote installaties. Nederlandse ondernemingen zijn op weg om uiterlijk in 2012 tot de wereldtop te behoren op dit gebied. Daarover maken ze afspraken in het Convenant Benchmark Energie-efficiency. Inzet is het efficiënter gebruik van energie bij installaties.
We vergelijken Nederlandse installaties met soortgelijke installaties in het buitenland, aan de hand van een internationale benchmark. Vervolgens ontstaat het plan hoe daarin slimmer gewerkt kan worden, of op welke andere wijze het energieverbruik omlaag kan. Zodat Nederland straks tot de absolute wereldtop behoort. En die kennis kunnen we dan, als echt handels land, weer verkopen over de grens.
Ze duren al jaren, de discussies over slimme meters in het energienet. Maar als ik in de meterkast kijk, zie ik weinig intelligentie terug. Terwijl bewezen is dat feedback werkt, zelfs op de ouderwetse manier. Als je de jaarafrekening ziet van je energieverbruik, sta je toch even stil bij de besparingsmogelijkheden. Een slimme meter maakt het mogelijk je daar voortdurend bewust van te zijn, omdat je beter toegang hebt tot die informatie. En dat helpt niet alleen in de besparing, maar ook in de energiezekerheid.
Door de informatie van de energiemeters te koppelen, kun je informatie over energiegebruik in jouw wijk ook handig terugkoppelen. Als je ziet dat de totale energiebehoefte nu even heel hoog is, kun je er voor kiezen om die wasmachine nog maar even niet te laten draaien. Of mooier nog: laat je die slimme meter beslissen om nog even te wachten met dat wasje tot een gunstiger tijdstip.
Natuurlijk werkt die signalering ook om ellende te voorkomen. Staat er ergens een apparaat enorm energie te verspillen omdat het kapot aan het gaan is, is het fijn als je daar even op wordt geattendeerd. Want zeg nu zelf: 't is toch niet verkeerd als je een sms'je krijgt dat je waterverbruik ineens raar toeneemt, terwijl je niet eens thuis bent? Als je het niet vertrouwt, laat je de slimme meter gewoon even de kraan dichtdraaien. Zodat je huis niet blank staat door een gesprongen leiding. Nu kleine zakcomputers al een enorme rekenkracht hebben, is het de hoogste tijd om daarmee een beetje intelligentie toe te voegen aan de energievoorziening.
Vorige week raakte ik op een congres in gesprek met een voorlichter van de Nationale Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb). De site van de campagne Nederland tegen terrorisme wordt goed bezocht. Experts onderzoeken de stabiliteit van de elektriciteitsnetten en drinkwaternetten in geval van verhoogde dreiging.
Gelukkig geeft het alerteringssysteem op dit moment geen verhoogde dreiging voor de sectoren Elektriciteit en Drinkwater. Natuurlijk worden zwakke schakels in de keten aangepakt. In samenwerking met partijen als TenneT voor een optimale energiezekerheid.
Van 23 tot en met 26 april wordt in Washington DC de Gridweek gehouden. Vier dagen lang wordt er gesproken over heden en toekomst van het Amerikaanse elektriciteitsnet. En natuurlijk om verschillende partijen zoals energiebedrijven, producenten en innovators bij elkaar te brengen. Zo worden sprongen mogelijk in technologie, waardoor de netten van de toekomst slimmer worden. Deels ook gaat het erom het thema energiezekerheid nadrukkelijker op de politieke agenda te krijgen. Alleen al de bewustwording is van cruciaal belang, aldus Samuel Bodman, minister van Energie.
Tijd voor een kwisje. Wat is de meest voorkomende oorzaak van een stroomstoring?
Overbelasting? Blikseminslag? Achterstallig onderhoud? Nee, verreweg de meeste storingen worden veroorzaakt door graafwerkzaamheden. Gewoon dwars door een kabel heen. Niet alleen heel vervelend voor de mensen en bedrijven die ineens in het donker zitten. Ook nog eens bloedlink voor degene die graaft. Als je met een graafmachine nietsvermoedend een middenspanningskabel (al gauw 10.000 Volt of meer) doormidden trekt, kan dat levensgevaarlijk zijn.
Daarom is onlangs een vernieuwde versie van de Klic-Atlas (Klic = Kabels en Leidingen Informatie Centrum) gelanceerd. Hierop zijn de kabels en leidingen weergegeven zoals ze in de grond zitten. Of tenminste, zoals het zou moeten. In de dagelijkse praktijk blijken tekening en praktijk nog wel eens van elkaar te verschillen. Met alle gevaar van dien. Toch werpt deze registratie vruchten af. Voor het eerst in jaren is het aantal storingen door graafincidenten afgenomen. Op weg naar meer energiezekerheid!
Marktonderzoek, maar dan in de meest letterlijke betekenis. Website VeiligeMarkt.nl onderzoekt momenteel de veiligheid op marktterreinen.
Een van de aspecten in dit onderzoek is de betrouwbaarheid van de energievoorziening van de marktkramen. Zowel het winkelende publiek als de ondernemers op de markt kunnen hun mening geven over de voorzieningen op de markt.
Even leken de zorgen voorbij voor de Nederlandse energiereuzen. Tot vandaag. In volle hevigheid is de storm weer losgebarsten. Minister Van der Hoeven van Economische Zaken vindt dat de Nederlandse energiebedrijven bewust het randje van de wetgeving hebben opgezocht. Ze zet nu weer vaart achter de splitsingswet. Door die splitsing komen de belangrijke distributienetten weer in handen van de overheid. Dit biedt betere garanties voor gelijke toegang tot het Nederlandse energienet. Bovendien houdt de Nederlandse overheid zo een belangrijke vinger in de pap en wordt er niet over het Nederlandse net beslist door een stel buitenlandse aandeelhouders. Valt iets voor te zeggen.
Ook moet splitsing voorkomen dat Nederlandse energiebedrijven, met hun Nederlandse energienet als onderpand, zich in buitenlandse avonturen storten. En dat is wel een beetje zuur voor die ondernemers, die zien dat hun buitenlandse collegae er wel mee wegkomen.
Essent en Nuon stellen dat ze keiharde garanties kunnen geven voor onafhankelijk netbeheer - maar dat is vooralsnog niet aan de minister besteed. Ook bij het Zweeuwse Delta, op overnamepad in België, vinden ze het nieuwe rumoer gebaseerd op indianenverhalen in plaats van de feiten. Aldus het Financieel Dagblad.
Per 1 april is de compensatieregeling bij stroomuitval aangepast. Er wordt onderscheid gemaakt tussen huishoudens en zakelijke kleinverbruikers. Huishoudens krijgen na 4 uur stroomstoring 35 euro compensatie. Elke 4 uur dat het nog langer duurt, levert weer 20 euro op.
Voor de zakelijke kleinverbruikers is de regeling interessanter geworden, omdat al bij kortere periode van stroomuitval - soms al na 1 uur - moet worden uitbetaald. Deze strengere regeling moet netbeheerders ertoe aansporen om sneller te reageren bij een verstoring van de energievoorziening. Bovendien kan het de netwerkbedrijven inspireren om zich meer met preventief onderhoud van de netten bezig te houden.
Meer over de regeling op de site van de Directie Toezicht Energie (DTe).
Dit jaar neem ik deel aan de concretisering van de toekomst. Samen met andere leden van het Genootschap voor Industriële marketeers van de STEM Techniek en Marketing ontwikkelen we toekomstscenario’s rond thema’s als ‘Energie en klimaat’. Dit doen we middels een aantal inspirerende masterclasses van het STEM-Genootschap, waarin we o.a. kijken naar de invloed van Europese landen op de energiezekerheid.
Inmiddels heeft Nyenrode-hoogleraar toekomstonderzoek Bart van Steenbergen ons een aantal trends en methoden van scenarioplanning toegelicht tijdens een interessante sessie. Zijn collega Henry Robben gaat 12 april in op het Business Roadmapping-model. Op 13 december 2007 presenteren we tijdens een Eindejaarsbijeenkomst de toekomstscenario’s.
De masterclasses zijn bedoeld voor leden van het STEM-Genootschap, maar ook andere managers zijn welkom. Mail me als je een uitnodiging wilt ontvangen voor een van deze sessies.
Onlangs ben ik geïnterviewd over de energievoorziening op marktterreinen. Daar vindt een interessante innovatieslag plaats, door ondergrondse aansluitingen te maken. Hierdoor neemt de kwaliteit van de warenmarkt toe voor markthandelaren en winkelend publiek.
Lees hier het interview over de energievoorziening op markten.
Nederland importeert steeds meer elektriciteit uit het buitenland. De invoer steeg vorig jaar met 17 procent. Inmiddels is 22 procent van de in Nederland verbruikte elektriciteit uit het buitenland afkomstig. Daarmee is ons land weer afhankelijker geworden van toeleveranciers in het buitenland.
Dat blijkt uit gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Volgens een woordvoerster van het CBS importeert Nederland sinds de liberalisering van de Europese energiemarkt voor grootverbruikers in 2004 elk jaar meer elektriciteit. Ondanks die afhankelijkheid, neemt de flexibiliteit hierdoor toe.
Tegelijk daalde de 'eigen' productie in de grote Nederlandse energiecentrales met 2,5 procent tot 232 petajoule (PJ). Hierbij is 3 procent minder steenkool en 6 procent minder aardgas verbruikt. Dit komt volgens het CBS door een efficiëntere inzet van de centrales. Een petajoule staat gelijk aan 278 miljoen kilowattuur elektriciteit of 31,6 miljoen kubieke meter aardgas.
Soms komt de verstoring van de energietoevoer uit een hoek waar je het totaal niet verwacht. Donderdag 29 maart werden inwoners van Haaksbergen, Eibergen en Neede getroffen door een stroomstoring. Oorzaak? Een breuk in de hoogspanningskabel. Die kabels gaan niet spontaan doormidden, dus werd er snel gezocht naar de reden. Dat bleek een schip met een hoge kraan in het Twentekanaal, dat de kabels had geramd. Netwerkbeheerder Essent heeft keihard gewerkt aan een spoedig herstel van stroomtoevoer door een noodvoorziening te plaatsen.
Heb je langer dan vier uur zonder stroom gezeten? Dan kun je aanspraak maken op een compensatie van 35 euro. Vanaf 1 april verandert die regeling in het voordeel van de klant.
Alles draait om energie. Als je geen fut hebt, heb je een laag energieniveau. Wij, in het rijke westen, zijn gewend dat energie er gewoon is. Je vindt het niet spannend dat je koelkast zijn werk doet. Dat er verse koffie komt uit je Nespresso machine. Dat er licht is, zodra je de schakelaar omhaalt. Even een druk op de knop en de energie stroomt.
Je staat er niet bij stil dat achter zo'n simpele handeling een complex proces schuilgaat. Ingewikkelde netwerken, schakelingen en beveiligingen die ervoor zorgen dat de energie er gewoon is, zonder dat je er als eindgebruiker over hoeft na te denken. Met deze weblog gaan we op verkenning in de 'black box' die energiezekerheid heet. Onderweg stuiten we op spannende ontwikkelingen, waar je - door er alleen al aan te denken - nieuwe energie van krijgt.
